Seria zakazów i ograniczeń dla handlu to nie tylko dramat dla producentów i dostawców ale też zupełny ogon świata. Czyżby polski ustawodawca nie wiedział, że przyszłość znaczy postęp? fot. Robot. Pracownik przyszłości. Nie narzeka na nic. Bez wąsów! Zagrożenie dla związków zawodowych! Nie potrzebuje ich! Zakazać ustawą! Po publikacji mojego ostatniego tekstu na temat tego, kto zarobi na zakazie handlu w niedzielę, odbyłem kilka kuluarowych rozmów na ten temat. Padały zagadnienia związane z zatroskaniem o los pracowników, utrudnieniami dla klientów, ale też przyszłością handlu w Polsce na tle jego rozwoju na świecie. Najciekawszym jawi mi się jednak aspekt dotąd zupełnie pomijany, a mianowicie wielce ryzykowna sytuacja, w jakiej za chwilę mogę znaleźć się polscy producenci i dystrybutorzy. Przed kluczowym dla branży dniem 11 marca 2018 warto sprawie przyjrzeć się bliżej. fot. Sven Scheuermeier Jak widać, w całym krzyku o dobrostan kasjerek i ich rodzin zapomniano o tym, że sieci handlowe to nie dobre mamusie, które głaszczą po główkach swoje nawet najpośledniejsze pasierbice. To organizmy działające bez emocji a dobrostan kogokolwiek stanowi dla nich czynnik mierzalny wyłącznie wówczas, o ile pozytywnie przekłada się on na zwiększenie przychodów, obniżenie kosztów i maksymalizację zysków. Nie warto nawet próbować się łudzić, że sieci zdecydują się ponieść jakiekolwiek koszty zmian w polskim handlu. Ostatecznie zapłacimy za nie wszyscy, a w szczególności producenci i dostawcy. fot. Stuart Heath Gdy posłuchać ekonomistów, są zgodni co do tego, że zabrane niedziele handel będzie się starał jakoś odpracować. Sposobów już dziś jest kilka, jak choćby ten znany pracownikom dwóch sieci dyskontów, którym oznajmiono, iż będą teraz kończyć pracę w sobotnią noc a zaczynać w noc poniedziałkową. Wolną niedzielę przeznaczą zatem na odespanie soboty albo wcześniejszy odpoczynek przed poniedziałkiem. I na nic tu pełne pogardy zapytania dyletantów o sens takich nocnych zmian „kto o tej godzinie przyjdzie do sklepu?”. Nie trzeba eksperta, by wiedzieć, że w niedziele sieci przygotowują swoje sklepy do poniedziałkowych promocji. Słynie z nich na przykład Lidl, który właśnie w poniedziałki rozpoczyna tygodniowe akcje tematyczne, ale i inne sieci właśnie wówczas uzupełniają półki i zmieniają aranżacje. Wybrałem się więc do Lidla w niedzielę około siedemnastej i rzeczywiście, w stosunkowo umiarkowanym ruchu klientów pracownicy powoli przygotowywali centrum sklepu na kolejny tydzień tematyczny, tym razem łazienkowo-kuchenny oraz produktów ze znakiem „bio”. Nie wierzę, że eksperci ze związków zawodowych takich prostych prawideł handlu nie znają. Jeśli nie, może powinni oddać swój etatowy mandat oraz zrezygnować z kilkunastotysięcznej pensji? Skoro nie chce im się wydać dwóch złotych na bilet autobusowy, aby zobaczyć, jak wygląda niedziela w sklepie, to może wolą, aby przypomniały im o tym panie Krysie, które już wkrótce nowym nocnym zmianom mogą powiedzieć głośne „nie”. Dzięki związkowcom Pani Krysia może teraz dojeżdżać sypialną jedynką Deluxe Inna sprawa, jak te panie Krysie wrócą z nowej późnosobotniej zmiany, skoro polski system transportu zbiorowego działa mniej więcej do godziny i nic nie wskazuje na to, żeby miało się to zmienić. W nocy z niedzielę na poniedziałek też próżno oczekiwać miejskiego autobusu, podmiejskiego PKSu, a nawet pociągu Regio. Po północy do dyspozycji pani Krysi pozostanie ledwie kilka nocnych składów PKP Intercity przeszywających spowitą okowitą Polskę raczej wzdłuż niż wszerz – acz doprawdy ogarek temu, komu nocne rozkłady i przebiegi tych składów będą do czegokolwiek akurat pasować. Dobry dojazd – z Warszawy odchodzą pociągi z czystymi drzwiami 1 klasy Nocne zmiany w handlu to pomysł uciążliwy, ale na horyzoncie pojawił się pomysł niepokojąco groźny. To maksymalizacja sprzedaży w soboty. Już teraz w soboty oraz inne dni przedświąteczne w sklepach bywa tłoczno, więc nietrudno wyobrazić sobie, że po wprowadzeniu niedzielnego zakazu handlu sobotni tłok się wzmoże. Może się on wręcz zwielokrotnić a to za sprawą mechanizmu przećwiczonego w ubiegłych latach na Węgrzech. Mechanizm ów polegał na wprowadzaniu przez sieci handlowe sobotnich masowych promocji na przeróżne artykuły, aby ściągnąć do siebie jak największą liczbę klientów i wygenerować dzięki temu jak największy obrót. Kiedyś też dojeżdżali pociągami (albo jednym, jak tu) i nikt nie narzekał! Ceny na promowane artykuły były w owe soboty niewiarygodnie niskie, można podejrzewać, że wręcz dumpingowe, więc nic dziwnego, że węgierskie sklepy pękały wówczas w szwach. Jak można się domyślić, zmasowane zakupy artykułów po niskich cenach w okamgnieniu doprowadziły do upadku tysiące małych sklepów, które w takich warunkach w żaden sposób nie były w stanie konkurować z sieciami. W obliczu tych bankructw pomińmy zatem dyskretny aspekt dyskomfortu klientów wijących się w niekończących się kolejkach oraz przeciążenie obsługiwaniem niespotykanej wcześniej liczny klientów kasjerek oraz przejdźmy od razu do pytania, skąd brały się tak niskie ceny na tak masową skalę – słowem, kto fizycznie płacił za te promocje? Okazuje się, że producenci i dostawcy, którym sieci grzecznie zaproponowały swoiste ultimatum – albo na określone partie towarów radykalnie obniżą ceny, tak aby sieć mogła je wystawić w sobotnich promocjach, albo znajdzie się inny dostawca, który żądane ceny zaoferuje. Wyboru nie było, bo politykę gigantycznych promocji prowadziły wszystkie węgierskie sieci, zatem przeniesienie się pod auspicje innej nie wchodziło w grę. No chyba że za jeszcze niższą cenę, co też oznaczałoby dla producentów bankructwo, tyle że szybciej. Warto przy tym zauważyć, że to właśnie sobotnie promocje w dużej mierze przyczyniły się do całkowitego zniesienia ograniczeń handlu na Węgrzech. Naciskali nań producenci, dostawcy, ale też i sami pracownicy handlu. Nasi specjaliści od stanowienia prawa nie raczyli wyciągnąć lekcji z węgierskich doświadczeń i wolą nonszalancko obnosić się z pro-pracowniczą propagandą, za którą nie kryją się absolutnie żadne konkrety. Chcą patrzeć w przeszłość, kiedy to także i Polsce sklepy były w niedziele nieczynne. Odwołują się do czasów PRL i to niezależnie od tego, że wówczas handel działał w warunkach gospodarki nakazowo-rozdzielczej i był prowadzony w ciasnych pawilonach PSS Społem, WPHW i GS Samopomoc Chłopska. Klienci bezustannie narzekali wówczas na branżę, a braki w zaopatrzeniu były na porządku dziennym. Koniec zmiany warto skorelować z godzinami operacji dworcowej windy – albo wleźć po schodach. Kiedyś każdy właził i nie narzekał! Cała beznadzieja tego systemu ujawniła się dopiero pod koniec lat 80. minionego wieku, kiedy w regulacji rynku nie pomagały już ani kartki na cokolwiek, ani drastyczne podwyżki cen na wszystko. Wolna niedziela stanowiła więc dla kreatorów tamtych rozdzielników prawdziwe wybawienie. Wszak to, co trzeba by urzędowo rozdzielić na siedem dni w tygodniu, rozdzielało się na sześć i to jeszcze nie do końca, bo w soboty sklepy zamykały się wczesnym popołudniem. Inspiracja czasem minionym to droga donikąd. Handel to nie skansen, to jedna z branży gospodarki, a więc byt ekonomiczny, który dąży ku postępowi. Dość przypomnieć, jak robiliśmy zakupy jeszcze 10-15 lat temu a jak robimy je dziś. Kto wówczas poważnie brał handel internetowy? A to właśnie on dziś najbardziej rośnie w siłę. Polski prawodawca najwyraźniej nie myśli poważnie o nim do dziś, a skoro tak, to już wkrótce może być zmuszony pomyśleć. Niektóre sieci handlowe już dziś informują, że na niedziele przemianują swoje sklepy na tak zwany „show room”, czyli przestrzeń wystawienniczą. Towary będzie można oglądać, dotknąć, przymierzyć, dopasować, ale nie kupić. Zakup nastąpi za pomocą aplikacji i zostanie fizycznie zrealizowany w dniu następnym, kiedy to do klienta zostanie nadana przesyłka z wybranym podczas wizyty w przestrzeni wystawienniczej produktem. Jak zakazać oglądania? Być może okaże się, że pomysłowość polskiego prawodawcy jednak przekracza wyobrażenie polskiego handlowca. Ale i na to będzie sposób. Pojawiają się bowiem sklepy bezobsługowe, swojego rodzaju supermarkety, w których klienci sami wybierają towary z półek a dzięki zaawansowanym technologiom płacą za nie automatycznie, przechodząc przez bramki wyjściowe. To prawda, pomysł jawi się jeszcze mocno futurystycznym, ale zauważmy, że na świecie w pełni bezobsługowe sklepy już działają i to nawet w stanowiącej bodaj największe handlowe wyzwanie branży spożywczej. Najnowocześniejszy z nich, choć wcale nie pierwszy, otworzył niedawno w Seattle Amazon. Choć spółka nie ma planów ekspansji w tym segmencie, to jednak swoim pomysłem wskazuje nie tylko możliwości ale i kierunek rozwoju handlu w przyszłości, zwłaszcza ze rzecz podchwycili wcześniej Chińczycy, którzy swoje wersje bezobsługowych sklepów zamierzają intensywnie popularyzować. Skoro postęp napędzany jest przez konieczność, to być może właśnie w Polsce sieć Tesco albo Auchan, w której od lat funkcjonują sekcje kas bezobsługowych, postanowi wdrożyć bardziej pionierski projekt handlowy? To na razie tylko pytanie, ale może wcale nie tak odrealnione, skoro już odpowiada nań polska sieć otwierając we Wrocławiu pierwszy w Europie zautomatyzowany sklep stacjonarny z wielkim zapleczem magazynowym. Tak oto wygląda przyszłość handlu i kto wie, może to właśnie osaczona zakazami Polska stanie się idealnym modelem do testowania a następnie wprowadzania nowatorskich rozwiązań handlowych? Jeśli tak, rządowe ograniczenia mogą zadziałać odwrotnie do zamierzeń. A te są na wskroś naiwne, o czym świadczy postawa odpowiedzialnych za rzecz ministrów, którzy na łamach prasy liczą na… dobrą wolę po stronie przedsiębiorców we wdrażaniu nowych przepisów, ostrzegając przy tym, iż jeśli pojawią się próby omijania ustawy, pojawią się jeszcze większe ograniczenia. fot. Alina Grubnyak No cóż, to powodzenia!Vagas De Emprego Em Eventos Belem - Camacari Noticias Vagas De Emprego Dia 26 04. tempo de lançamento:2023-11-19 12:51:36.
Szczegóły Opublikowano: 05 czerwiec 2019 Dokładnie rok temu (5 czerwca 2018 r.) pisaliśmy na łamach Gwiazdki Cieszyńskiej o tym, jak spełniają się marzenia Pani Beaty z Cieszyna – właścicielki Butiku Beti”, która swoją pracowitość, determinację i upór zamieniła w miejsce pełne kolorowych sukienek, barwnych żakietów, kuszących oko dodatków i torebek. W miejsce eleganckich ubrań i pięknego zapachu perfum. Dziś z przyjemnością informujemy, że chęć uszczęśliwiania klientów zaowocowała wyjątkowym wyróżnieniem. Pani Beata Sikora znalazła się w gronie laureatów prestiżowego zestawienia „Orły Handlu 2019”. W tym plebiscycie oceniającymi byli klienci i ich opinie. Dokonując zestawienia organizatorzy wzięli pod uwagę 37 ocen, z których średnia wyniosła 9,9 na 10 możliwych punktów. To naprawdę świetny wynik i jak mówi sama zainteresowana – kolejny bodziec do działania. - W ciągu ostatniego roku naprawdę wiele się działo. Zyskałam stałych klientów, ale też moje życie wzbogaciło się o nowych przyjaciół, bo… praca w sklepie to nie tylko sprzedaż czy transakcja. To nie tylko klient i sprzedawca. W każdym z tych elementów najważniejszy zawsze jest człowiek. Jego emocje, potrzeby, oczekiwania, rozmowa… - mówi laureatka Orłów Handlu 2019, która bierze udział również w plebiscycie „Mistrzowie Handlu 2019”. Wybieramy w nim najlepsze sklepy, kwiaciarnie, sprzedawców i florystów. Podsumowanie konkursowych zmagań nastąpi w pierwszej połowie lipca w Katowicach na Gali Mistrzów Handlu, w trakcie której zwycięzcom z każdego miasta i powiatu wręczone zostaną dyplomy i nagrody. Akcja, jak przyznają organizatorzy ma na celu promocję placówek handlowych, które dzięki jakości swoich usług wygrywają konkurencyjną walkę z wielkopowierzchniowymi marketami. Więcej na temat MISTRZOWIE HANDLU 2019: tutaj. Używamy plików cookies, aby serwis działał lepiej. Dowiedz się więcej, jak zarządzać plikami cookies. © 2014 - 2022 Gwiazdka Cieszyńska
Numero Total Sites Vagas De Emprego G1vagas em dias de davila empregosvagas de emprego por site sao confiavelcomo ganhar dinheiro vendo vídeo no kawaiivagas de emprego offshore em vitoria es. O SUPP é o segundo maior partido em Sarawak Barisan Nasional e está prestes a realizar uma reunião de emergência para analisar as razões do seuDziękujemy naszym klientom i partnerom za wyróżnienie! Nasze przedsiębiorstwo zostało laureatem prestiżowej nagrody w konkursie “Orły Handlu”. Do grona Orłów mogą przystąpić tylko firmy o najwyższych ocenach wystawianych przez klientów, dlatego dziękujemy Wam za wszystkie pozytywne opinie i komentarze. Otrzymanie tak wyjątkowej nagrody jest potwierdzeniem profesjonalizmu świadczonych przez nas usług.
Jeśli wskaźnik NFP jest „niezdrowy”, na inne wskaźniki wzrostu gospodarczego patrzy się z pewnym sceptycyzmem. Czas podjąć działania! Jak można wykorzystać dane NFP do handlu? ️ Wyższe zatrudnienie jest zasadniczo dobre dla gospodarki amerykańskiej, ponieważ oznacza więcej nowych miejsc pracy i wyższy wzrost gospodarczyOrły 2020: "Boże ciało" zgarnęło wszystko! Wyniki. Oto zdobywcy Polskich Nagród Filmowych. Lista laureatów i zdjęcia Orły 2020 rozdane! "Boże ciało" Jana Komasy, które było nominowane w niemal każdej kategorii zdobyło większość statuetek. Kto deptał mu po piętach? Oto laureaci... 5 marca 2020, 8:06 Boże Ciało. Tłumy wiernych na ogólnomiejskiej procesji w centrum Białegostoku [ZDJĘCIA][WIDEO] Boże Ciało to jedno z najważniejszych świąt w kościele katolickim. Uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa przypadła w tym roku na 16 czerwca.... 16 czerwca 2022, 13:24 Boże Ciało. Którzy biskupi zdecydowali o piątkowej dyspensie Dyspensy od zakazu spożywania pokarmów mięsnych w piątek po Bożym Ciele udzielił biskup bielsko-żywiecki Roman Pindel. Decyzja biskupa dotyczy wszystkich... 16 czerwca 2022, 11:00 Boże Ciało. Procesja: zdjęcia sprzed lat. Jak kiedyś obchodzono Boże Ciało? Procesja Bożego Ciała to nieodłączna część tego święta, które w Polsce ma bardzo długą tradycję. Zobacz, jak przed laty obchodzono Boże Ciało i jak wyglądała... 15 czerwca 2022, 18:48 Boże Ciało czyli Uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa. Co to za święto? Boże Ciało to dzień wolny od pracy, zamknięte sklepy, branie urlopu i planowanie długiego weekendu, ale to przede wszystkim ważne i wyjątkowe święto kościelne -... 15 czerwca 2022, 18:18 Już jutro centralna procesja Bożego Ciała. Znamy harmonogram uroczystości Po rocznej przerwie w czwartek wróci centralna procesja Bożego Ciała, która przejdzie ulicami Warszawy. Uroczystość rozpocznie się o 10:00 w bazylice... 15 czerwca 2022, 17:27 W czwartek w Boże Ciało nie zrobisz przelewu? "System rozliczeniowy ma przerwę w standardowym funkcjonowaniu" Najbliższy czwartek, 16 czerwca, to dzień wolny od pracy, co oznacza, że system rozliczeniowy Elixir, obsługujący przelewy międzybankowe w złotych, ma przerwę w... 15 czerwca 2022, 15:15 Stolica Apostolska. Boże Ciało: Papież Franciszek nie weźmie udziału w liturgii, ma problemy z kolanem Z powodu problemów z kolanem, papież Franciszek nie będzie przewodniczyć mszy oraz procesji podczas czwartkowych obchodów Bożego Ciała – poinformowały służby... 13 czerwca 2022, 11:42 Bon turystyczny: do kiedy ważny i gdzie go wykorzystać? Komu przysługuje, jak go aktywować? Wszystkie informacje w jednym miejscu Bon turystyczny: do kiedy jest ważny i czy skorzystamy z niego jeszcze w długi weekend czerwcowy i wakacje 2022? Jak właściwie aktywować Polski Bon Turystyczny,... 3 czerwca 2022, 9:31 Dużo mniejsze zainteresowanie wakacyjnymi wyjazdami. „W tym roku nie ma co liczyć na wysokie przeceny tuż przed wyjazdem” Od kilku tygodni mówi się o najdroższych wakacjach w historii. Jednak urlop to jeden z najbardziej wyczekiwanych momentów w roku, nie dziwi więc, że nikt... 1 czerwca 2022, 10:11 Znasz tych aktorów z Białegostoku? Wszyscy oni zaczynali swoją przygodę artystyczną w legendarnym już Teatrze Klaps [ZDJĘCIA] "Klaps" to prawdziwa kuźnia talentów. Młodzi ludzie będący częścią tej lokalnej sceny rozjechali się po całej Polsce i występują obecnie na deskach wielu... 27 kwietnia 2022, 6:00 PLUS Bartosz Bielenia: Trzeba bezwstydnie zostawiać po sobie ślad - Białystok to dla mnie bardzo ważne miejsce. Z wielkim sentymentem wspominam tutejsze parki i Bojary - mówi Bartosz Bielenia, pochodzący ze stolicy województwa... 24 lipca 2021, 21:35 Nagrody Artystyczne Prezydenta Miasta Białegostoku. Bielenia dziękował rodzicom, Kayah oddała nagrodę dla Tęczowego Białegostoku (zdjęcia) Prezydent Białegostoku rozdał nagrody artystyczne. Otrzymali je piosenkarka Kayah, dramatopisarka Marta Guśniowska oraz aktorzy Bartosz Bielenia i Adam... 29 czerwca 2021, 12:23 Boże Ciało w Białymstoku w 2011 roku. Wielka procesja przeszła przez miasto W Boże Ciało w 2011 roku w Białymstoku panowała piękna pogoda. Na tradycyjną procesję przez centrum miasta przyszło tysiące białostoczan. 3 czerwca 2021, 6:55 Boże Ciało. Jak będą otwarte sklepy spożywcze w długi weekend? Kiedy najlepiej zrobić zakupy? W czwartek, 3 czerwca zamknięta będzie większość sklepów. Powodem jest święto Bożego Ciała. Zakupów także nie zrobimy w najbliższą niedzielę 6 czerwca. W... 2 czerwca 2021, 13:18 Boże Ciało 2021: kiedy jest Boże Ciało? Co to jest Boże Ciało: historia i znaczenie święta. Sprawdź kiedy wypada Boże Ciało [ Boże Ciało 2021: kiedy jest Boże Ciało? Jest to święto ruchome, dlatego każdego roku jego data jest inna, ale zawsze jest to czwartek. Skąd mamy wiedzieć kiedy... 24 maja 2021, 12:25 Placówki ZUS i infolinia będą nieczynne. "W tym dniu wszelkie formalności można będzie załatwić on-line" Piątek, 4 czerwca, po Bożym Ciele będzie dla pracowników ZUS dniem wolnym od pracy. Nieczynna będzie także infolinia. Klienci będą mogli załatwiać swoje sprawy... 21 maja 2021, 9:35 Boże Ciało 2020 w Białymstoku. Barwna procesja miejska przeszła przez centrum. Wierni nie bali się koronawirusa (ZDJĘCIA) Po uroczystej mszy św. w Boże Ciało przez Rynek Kościuszki i ul. Lipową przeszła tradycyjna procesja eucharystyczna. Setki mieszkańców Białegostoku modliło się... 11 czerwca 2020, 13:16 Kwiatowe dywany: Klucz, Olszowa, Zimna Wódka, Zalesie Śląskie. Zobacz dzieła sztuki, które ułożyli mieszkańcy w Boże Ciało Kilka kilometrów kwiatowych dywanów ułożyli na Boże Ciało mieszkańcy wsi pod Strzelcami Opolskimi. Tradycja zdobienia ulic w ten sposób ma ponad 100 lat. 11 czerwca 2020, 12:18 Boże Ciało 2020. W Białymstoku ogólnomiejska procesja, w diecezji łomżyńskiej i diecezji ełckiej urzoczystości w parafiach i wokół kościołów W Białymstoku przejdzie tradycyjna, ogólnomiejska procesja przez centrum, w diecezji łomżyńskiej możliwe są uroczystości parafialnymi ulicami, w diecezji... 10 czerwca 2020, 12:11 PILNE Boże Ciało w Białymstoku. Procesja jednak się odbędzie. Abp Wojda wydał nowe rozporządzenie (ZDJĘCIA) Przez epidemię pod wielkim znakiem zapytania stanęła organizacja procesji na Boże Ciało. W najnowszym rozporządzeniu Archidiecezja Białostocka informuje... 8 czerwca 2020, 11:06 1K views, 8 likes, 1 loves, 0 comments, 5 shares, Facebook Watch Videos from ORŁY Handlu: Orły Handlu to prestiżowa nagroda, którą mogą się poszczycić jedynie najlepsze firmy. W tym konkursie Dzisiejsza sesja na warszawskiej giełdzie została już zakończona. Które spółki zasługują na największą uwagę? Podsumowując dzisiejszy dzień spółką z najsilniejszym wzrostem okazała się Adiuvo Investments SA. Poniżej umieściliśmy najważniejsze dane, takie tak: kurs otwarcia, kurs zamknięcia, teoretyczny kurs otwarcia, cenę najwyższą i najniższą akcji, wolumen obrotu, wartość obrotu i inne. Handluj CFD na indywidualne akcje najlepszych firm bez prowizji! Przejdź do strefy klienta Tickmill obecnie oferuje szereg popularnych kontraktów CFD na akcje USA, w tym Netflix, Amazon i Tesla, które są dostępne do handlu na potężnej platformie MT5 bez prowizji i z jednymi z najniższych spreadów na rynku. W ofercie znajduje się również dostęp do rynku Forex, Indeksów giełdowych, surowców szlachetnych, a wszystko to w konkurencyjnych spreadach. 65% inwestorów traci środki W oparciu o informacje publikowane przez Giełdę Papierów Wartościowych widzimy, że akcje Adiuvo Investments SA urosły w dniu dzisiejszym aż o %! Najistotniejsze wartości dla spółki Adiuvo Investments SA Kurs na początku dzisiejszej sesji Kurs na końcu sesji handlowej TKO Kurs odniesienia Najwyższy kurs akcji w dniu dzisiejszym Najniższy kurs akcji Wolumen obrotu 28 Wartość obrotu Najniższa cena z ostatnich 52 tygodni Najwyższa cena w ciągu 52 tygodni Każdy początkujący inwestor musi zapoznać się z profesjonalnym językiem i terminologią. Naszym celem jest krótko i zrozumiale wyjaśniać Wam, co oznaczają wszystkie te pojęcia. Od dziś w każdym z moich materiałów, dotyczących najbardziej rosnących i spadkowych spółek giełdowych będę wyjaśniać kolejny termin! Najwyższy kurs akcji Najwyższy kurs akcji to najwyższa cena jaką osiągnął instrument podczas sesji lub w wyznaczonym okresie Koalicja Obywatelska to sojusz utworzony przez Platformę Obywatelską, Nowoczesną, Inicjatywę Polską oraz Partię Zieloni. Czy pomyślałeś kiedyś, że to, co jesz, może potencjalnie zaszkodzić nie tylko Twojemu ciału, ale także umysłowi i duszy? Na co dzień tego „boskiego prawa” przestrzega ponad 1,2 miliarda muzułmanów. Konsumują oni produkty halal, czyli te, które pochodzą ze źródeł zgodnych z prawem islamu. Islam jest drugą na świecie religią pod względem liczby wyznawców. Muzułmanie stanowią około 1,6 miliarda ludzkości. Ze względu na wzrost ich populacji oraz globalne migracje rośnie również potrzeba rozwoju przemysłu spożywczego halal. W obliczu zwiększającej się świadomości społeczeństwa i rosnących obaw o zdrowie, producenci żywności halal mają dziś ogromny potencjał w zaspokajaniu potrzeb również niemuzułmańskich konsumentów. [1,2,3,7] Koran, czyli święta księga muzułmanów, definiuje „halal” jako coś dozwolonego, legalnego. Dlatego żywność halal jest pożywieniem, które może być spożywane bez obaw o złamanie wyznaczonych zasad. Dla wyznawców islamu wybór tej żywności jest koniecznością, która ma religijne uzasadnienie. Halal a haram Przeciwieństwem halal jest haram, czyli coś, co jest zabronione. Muzułmanie powinni powstrzymywać się od spożywania żywności zabronionej, ponieważ może ona zaszkodzić umysłowi, ciału oraz duszy. Styl życia Poza motywami religijnymi halal jest koncepcją reprezentującą zrównoważony rozwój. Zawiera aspekty związane z higieną, czystością oraz jakością i bezpieczeństwem. Słowo „halal” obejmuje wszystko, co związane z ludzkim życiem. Ma służyć ludziom jako wskazówka, aby w codziennym życiu wykorzystywali towary/usługi zgodne z zasadami islamu. Obecnie termin „halal” nie jest definiowany jedynie w kontekście religijnym. Stał się terminem związanym z prawie każdą branżą na świecie. Dotyczy wielu gałęzi przemysłu: spożywczego, medycznego, odzieżowego oraz kosmetycznego. Ma wpływ także na turystykę i rekreację, finanse oraz komunikację. [2,18] Kiedy żywność jest lub nie jest halal? Zgodnie z islamem wszystkie źródła żywności są zgodne z prawem, z wyjątkiem następujących: 1) żywność pochodzenia zwierzęcego: świnie, dziki, psy, węże, małpy,zwierzęta mięsożerne z pazurami i kłami, takie jak lwy, tygrysy, niedźwiedzie itp.,ptaki drapieżne z pazurami, takie jak orły, sępy itp.,szkodniki, takie jak szczury, stonogi, skorpiony,zwierzęta żyjące zarówno na lądzie, jak i w wodzie, takie jak żaby, krokodyle itp.,muły i osły domowe,mrówki, pszczoły, wszy, muchy, robaki,wszystkie trujące i niebezpieczne zwierzęta wodne,wszelkie inne zwierzęta niepoddane ubojowi zgodnie z prawem islamskim, 2) krew 3) żywność pochodzenia roślinnego: odurzające i niebezpieczne rośliny, poza tymi, z których można wyeliminować toksynę podczas przetwarzania. 4) napoje: napoje alkoholowe,pozostałe odurzające i niebezpieczne napoje 5) dodatki do żywności będące pochodnymi produktów zakazanych. Ubój rytualny zgodnie z islamem Ważnym aspektem jest również obowiązek przeprowadzenia uboju w sposób rytualny, którego wymaga prawo islamu. Wymagania te są następujące: osoba przeprowadzająca ubój powinna być zdrowym psychicznie muzułmaninem, mającym wiedzę na temat islamskich procedur uboju,zwierzę przeznaczone do uboju powinno być żywe lub uważane za żywe podczas uboju,bezpośrednio przed ubojem każdego zwierzęcia należy przywołać zwrot „Bismillah” (w imię Allaha),nóż przeznaczony do uboju powinien być odpowiednio naostrzony,podczas uboju powinna zostać przecięta tchawica, przełyk, główne tętnice i żyły. [3] Pułapki czyhające na konsumentów halal Spożywanie produktów halal komplikuje fakt, że prawo islamskie zabrania również używania dodatków do produktów spożywczych pochodzących z zabronionych produktów. Pochodne te są często stosowane jako substancje fałszujące żywność. Fałszowanie produktów spożywczych polega na celowym całkowitym lub częściowym zastąpieniu jednego składnika innym. Substytut jest najczęściej tańszy i gorszej jakości. Fałszowanie żywności jest powszechnym problemem w wielu krajach. Przykładem jest stosowanie przez producentów żywności smalcu jako substytutu oleju. Smalec, jako składnik pochodzący od świń, jest zabroniony (haram) dla muzułmanów. Niezbędne jest zatem opracowanie naukowych metod wykrywania smalcu w żywności halal, by chronić muzułmańskich konsumentów. Pochodne składniki wieprzowiny Zazwyczaj etykieta nie wymienia pochodzenia składnika, co stanowi poważny problem dla wyznawców islamu. W przemyśle spożywczym często stosowanymi pochodnymi wieprzowiny są żelatyna, tłuszcz piekarski, kolagen, serwatka i smalec. Inne niepożądane dodatki Problem mogą stanowić również: skażenie żywności i napojów alkoholem,wykorzystanie żywności genetycznie modyfikowanej (GMO),stosowanie aromatów, olejów, enzymów i innych pochodnych zabronionych produktów nie tylko w przemyśle spożywczym, ale także medycznym i kosmetycznym. Etykieta halal Etykieta „halal” świadczy o tym, że dana żywność jest zgodna z zasadami halal od momentu pozyskania surowca, poprzez cały proces produkcji aż do dystrybucji. Znak halal nie powinien sugerować, że żywność ta jest lepsza lub zdrowsza niż inne produkty. Nie powinien również budzić wątpliwości co do bezpieczeństwa podobnej żywności, która takiego znaku nie posiada. Niemniej jednak badania pokazują, że konsumenci bardziej cenią certyfikację żywności halal niż HACCP i GMP, ponieważ wskazuje ona na ścisły związek z bezpieczeństwem i jakością żywności. Świadczy również o tym, że producenci przestrzegają surowych standardów produkcyjnych, a także przeszli wiele rygorystycznych kontroli przed przyznaniem tego certyfikatu. [3,4,12] Dostępność produktów halal w Polsce i na świecie W wielu europejskich krajach wciąż brakuje żywności halal. W związku z tym spora część muzułmanów rezygnuje całkowicie ze spożycia mięsa i wybiera produkty wegetariańskie. Warzywa, owoce, zboża, jaja, mleko zwierząt domowych oraz miód są produktami dozwolonymi. Jednakże korzystanie z żywności wegetariańskiej i wegańskiej nie gwarantuje, że jest ona halal. Może być ona zanieczyszczona produktami niedozwolonymi. Ci, którzy decydują się spożywać produkty mięsne zgodnie z zasadami islamu, z powodu trudności z zakupem mięsa pochodzącego z uboju rytualnego, nabywają produkty koszerne. Kupują oni zwykłe mięso, a przed spożyciem wypowiadają tzw. „basmalę”, czyli formułę „Bismillah” (w imię Allaha), którą każdy praktykujący muzułmanin rozpoczyna ważne czynności. W odpowiedzi na zwiększającą się populację wyznawców islamu na całym świecie, jak również globalne migracje, światowe marki żywności próbują zaspokoić potrzeby muzułmańskich konsumentów. Firmy takie jak Nestle, McDonalds, KFC czy Starbucks włączają do swojej produkcji praktyki halal i dążą do uzyskania certyfikacji halal dla swoich produktów. Zwiększają one w ten sposób swój udział na rynku globalnym. Informacje o posiadaniu certyfikatu halal są umieszczane na stronach internetowych producentów żywności. [13,12, 9] Halal a zdrowie Prawo muzułmańskie mocno podkreśla istotę dopuszczania lub zabraniania poszczególnych źródeł pokarmu. Według islamu, może ono mieć wpływ na zdrowie, rozwój, samopoczucie oraz zachowanie człowieka. Pomimo tego, że ta koncepcja powszechnie dotyczy muzułmanów, zdobywa coraz większą popularność również w środowisku niemuzułmańskim. Jest to spowodowane zwiększającą się świadomością konsumentów na temat zdrowia. Chcą oni spożywać żywność, która zapewni prawidłową pracę organizmu, poprawi samopoczucie oraz jakość życia. Dla muzułmanów certyfikacja halal świadczy o tym, że dany artykuł spożywczy przygotowano zgodnie z zasadami islamu. Udowodniono natomiast, że także niemuzułmańscy konsumenci reagują na nią pozytywnie, ponieważ rozumieją, że produkty tak opatrzone wyprodukowano w sposób higieniczny i bezpieczny. Halal wiąże się z pełnym zaangażowaniem w produkcję i obejmuje różne jej aspekty. Należą do nich między innymi: odzież, sprzęt, pomieszczenia robocze do przetwarzania żywności i napojów. Halal jest symbolem jakości i bezpieczeństwa żywności, a w związku z tym również korzyści zdrowotnych dla konsumenta. Osoby wybierające żywność halal mogą mieć pewność, że mięso pochodzi od zdrowego zwierzęcia. Wybrane produkty są wolne od zanieczyszczeń i szkodliwych zarazków. [2,4, 20] rawpixel / 123RF Żywność koszerna a halal. Podobieństwa i różnice Słowo „koszer” (z hebrajskiego) można przetłumaczyć jako właściwy, odpowiedni. Z żywnością koszerną wiąże się również proces jej wytwarzania, który zawarty został w Pięcioksięgu Mojżesza. Szczególne znaczenie ma przestrzeganie świętości szabatu, który obchodzony jest od piątku wieczorem do zachodu słońca w sobotę. Nie wolno wówczas pracować, gotować, sprzątać ani się uczyć. Każdy, kto nie przestrzega szabatu, staje się nieczysty. Dotyczy to również wszystkiego zrobionego w ten dzień, w tym przygotowanych posiłków. Tak więc żywność koszerna to taka, która wytworzona została zgodnie z prawami szabatu. Należy także podkreślić, że aby produkt był koszerny, wszystkie jego składniki muszą być koszerne. Cechami wspólnymi żywności koszernej oraz żywności „halal” jest: niedopuszczanie spożywania niektórych rodzajów zwierząt, konia, świni, mięsa drapieżników i ptaków drapieżnych,niedopuszczanie spożycia mięsa zwierząt padłych od starości, zarazy lub wypadku,przeprowadzenie uboju przez rytualnego rzeźnika w sposób dokładnie opisanych w prawie religijnym,badanie czy zwierzę było zdrowe i nie wykazywało żadnych nieprawidłowości w budowie,zakaz spożywania krwi. Jeżeli chodzi o różnice: prawo islamu (halal) zakazuje spożywania alkoholu, natomiast judaizm (koszer) w pewnych przypadkach uważa za koszerne produkty alkoholowe, np. wino, wódka,system „koszer”:zakazuje łączenia nabiału z produktami mięsnymi,nakłada konieczność zastosowania określonej przerwy czasowej pomiędzy spożyciem tych produktów,wymaga posiadania osobnych naczyń do przygotowywania potraw mięsnych oraz mlecznych,podczas gdy system „halal” nie podejmuje tej kwestii. [11, 13, 6] Jaki jest stosunek niemuzułmanów do żywości halal? Jak się okazuje, społeczność niemuzułmańska jest nastawiona pozytywnie do żywności halal. Jest to spowodowane głównie tym, że kojarzy się ona z wysoką jakością i bezpieczeństwem produktów. Na podstawie badań przeprowadzonych wśród 250 respondentów, tylko 18 nie akceptuje koncepcji halal. W państwach, w których przeważa ludność muzułmańska – np. w Malezji, produkty halal są kupowane zarówno przez mieszkańców muzułmańskich, jak i niemuzułmańskich. Jest to spowodowane głównie promocją marketingową producentów żywności oraz świadomością niemuzułmanów na temat certyfikacji produktów halal. Konsumenci niemuzułmańscy przykładają większą wagę do jakości żywności niż do ceny. Dlatego są skłonni przeznaczać więcej środków na zakup żywności o wyższym standardzie. Według badaczy, obecnie jakość i bezpieczeństwo produktów spożywczych są najważniejszymi kwestiami dla konsumentów. [14, 16, 9, 17, 1] Halal w Polsce Tatarzy są obecni w Polsce od XIV wieku. W roku 1925 został utworzony Muzułmański Związek Religijny. Poza imigrantami oraz studentami z krajów arabskich, Tatarzy są jedynymi rdzennymi wyznawcami islamu w naszym kraju. W Polsce ich liczebność jest stosunkowo niewielka (3-5 tysięcy). W związku z tradycją chrześcijańską naszego kraju, polscy Tatarzy są zmuszeni, by zasady Koranu dostosowywać do swojej sytuacji. Muszą zaakceptować mieszane nabożeństwa chrześcijańsko-muzułmańskie lub pracować w Ramadan, czyli „święty miesiąc postu”. Ponadto, bojąc się stygmatyzacji w miejscach pracy, pomijają regularne modlitwy, a praktyki te nadrabiają w domu lub całkowicie z nich rezygnują. Koncepcja halal praktycznie nie jest obecna w życiu codziennym polskich Tatarów. Do lat 90. XX wieku ubój rytualny był przeprowadzany jedynie w związku ze świętem Kurban Bajram, podczas którego ofiarowuje się bydło przed świątynią. W ostatnich latach, w związku z pojawieniem się w Polsce większej ilości Arabów, na polskim rynku pojawiła się również żywność halal. Jak się jednak okazuje, nie wpłynęło to znacząco na wybory kulinarne polskich Tatarów. Ubój rytualny w Polsce Kontrowersyjnym elementem koncepcji halal dla Polaków jest ubój rytualny. Analizy pokazują, że 65% naszego społeczeństwa jest przeciwne ubojowi zwierząt bez wcześniejszego ogłuszania. Jest to kwestia sporna w polskim prawie. Zgodnie z ustawą z 21 sierpnia 1997 o ochronie zwierząt, ubój rytualny był zabroniony do 2004 roku. 9 września 2004 roku Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi wydał rozporządzenie, które nie nakładało obowiązku ogłuszania zwierząt podczas uboju związanego z obrządkiem religijnym. Następnie od 1 stycznia 2013 roku obowiązywał całkowity zakaz rytualnego uboju zwierząt bez uprzedniego ogłuszania. 10 grudnia 2014 roku Trybunał Konstytucyjny uchylił ten zakaz, powołując się na naruszenie wolności religii i sumienia wyznawców islamu w naszym kraju. W listopadzie 2017 roku został złożony w sejmie projekt nowelizacji ustawy o ochronie zwierząt, który zakazuje uboju rytualnego w Polsce, poza gminami wyznaniowymi. W Polsce mięso halal można dostać w Warszawie lub robiąc zakupy online. Produkcją, sprzedażą hurtową oraz dystrybucją zajmuje się firma Harbi Meat. Eksport żywności halal z Polski Warto podkreślić, że Polska na arenie międzynarodowej jest liczącym się producentem mięsa drobiowego oraz wołowego. W 2017 roku produkcja mięsa drobiowego w naszym kraju wyniosła ok. 2,3 mln ton, a wołowiny – ok. 550 tys. ton. Eksport wspomnianych polskich wyrobów mięsnych odbywa się głównie na terenie UE. W ostatnich latach zwiększył się jednak udział krajów takich jak Izrael, Turcja, Bośnia i Hercegowina, Chorwacja i Macedonia, gdzie spożywane jest mięso halal. W związku z tym, produkcja drobiu halal w Polsce również się zwiększyła. W latach 2015-2017 wyniosła ona od 9 do 22% drobiu wyprodukowanego ogółem. Około 40-50 polskich zakładów drobiarskich zajmuje się ubojem drobiu na potrzeby religijne. Ubój zwierząt rzeźnych w Polsce jest ukierunkowany głównie na eksport. Jest to spowodowane tym, że mniejszość muzułmańska stanowi w naszym kraju niewielki odsetek ludności. [10, 17, 15, 7, 8] Podsumowanie Grupą docelową, dla której produkowana jest żywność halal, są muzułmanie. Staje się ona jednak obecnie coraz bardziej popularna również wśród konsumentów niemuzułmańskich. Jest to spowodowane faktem, że produkty z certyfikatem halal są postrzegane jako zdrowsze, bezpieczniejsze i bardziej higieniczne. Konsumenci są również w stanie zapłacić za nie wyższą cenę. Kolejne państwa chętnie wprowadzają na rynek produkty halal. W Polsce są one produkowane głównie na eksport. Koncepcja halal podkreśla, że to, co jemy, ma wpływ na nasze zdrowie, samopoczucie i prawidłowy rozwój. Każdego dnia, podejmując decyzje dotyczące tego, co pojawia się na naszych talerzach, warunkujemy również prawidłową pracę naszego organizmu, energię oraz dobry nastrój. Zgodnie z myślą halal, spożywajmy tylko to, co przynosi nam korzyść. Bibliografia: Adinugraha H., Semerang M. (2019) Halal lifestyle di Indonesia, Jurnal Ekonomi Syariah Volume 5(2), 57-81Alimovich F., Habibulloevna K., Bahodirovna D. (2020) Central features of halal tourism and halal food, Academy, 43-45Ambali A., Bakar A. (2012) People’s Awareness on Halal Foods and Products: Potential Issues for Policy-Makers, Procedia – Social and Behavioral Sciences, vol. 121, 3-25Fadzlillah N., Che Man Y., Jamaludin M., Rahman S., Al-Kahtani H. (2011) Halal Food Issues from Islamic and Modern Science Perspectives, Historical and Social Sciences 159-163Gohary H. (2016) Halal tourism, is it really Halal?, Tourism Management Perspectives, vol. 19, 124-130 dostęp: dostęp: dostęp: N., Tawde A., Zito S., Sinclair M., Fryer C., Idrus Z., Phillips C. (2018) Attitudes of the public towards halal food and associated animal welfare issues in two countries with predominantly Muslim and non-Muslim populations, PLoS One 13 (10), 1-18Janicki W. (2000) Tatarzy w Polsce – naród, grupa etniczna czy „ludzie pogranicza”?, Geogr. 71(2), 173-187Jaworska G. (1999) Charakterystyka żywności dla grup narodowościowych, religijnych i społecznych, ŻYWNOŚĆ 4(21), 125-134Khattak J.,Mir A.,Anwar Z., Mustatab H.,Ghulam Abbas G., Khattak H., Ismatullah H. (2011) Concept of Halal Food and Biotechnology, Advance Journal of Food Science and Technology 3 (5), 385-389Łapaj J. (2011) Szabat i koszerność, źródłem uświęcenia w żydowskim życiu religijnym Pisma Humanistyczne 8, 55-66Mathew V., Abdullah A., Ismail S. (2014) Acceptance on Halal Food among Non-Muslim Consumers, Procedia – Social and Behavioral Sciences, vol. 121, 262-271Mroczek R. (2018) Ubój zwierząt rzeźnych w Polsce na potrzeby religijne, Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu Roczniki Naukowe XX (5),119-126Prochwicz-Studnicka B. (2013) Halal i haram, czyli co wolno, a czego nie : o prawno-religijnych podstawach diety muzułmańskiej i ich współczesnej realizacji, Fragile 1 (19), 97-100Ponikowska-Cichoń K. (2014) Moralne i etyczne wątki w dyskusji na temat uboju rytualnego w Polsce; World Journal of Theoretical and Applied Sciences 1, Moralność – formy obecności pod redakcją Urszuli Michalik i Mirosławy Michalskiej-Suchanek, 87-101Talib M. (2017) Motivations and benefits of halal food safety certification, Journal of Islamic Marketing, 605-624 4Xj9FRs. 373 456 468 397 87 131 471 63 28